<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
???????: پویان | 
دو شنبه 22 فروردين 1390
کشاورزی سالم تر برای محصولات فردا
راه اندازی سیستم هوشمند ردیابی سموم محصولات کشاورزی
آفات، بیماری ها و علف های هرز رقیبان سرسخت محصولات کشاورزی هستند و کوچک ترین غفلت از حضور آنها می تواند خسارات فراوانی به بار آورده و حتی تا صددرصد محصول را از بین ببرد. این در حالی است که براساس تحقیقات به عمل آمده با کنترل عوامل زیان آور گیاهی در مراحل مختلف تولید تا برداشت و پس از برداشت از بیش از ۳۵ درصد خسارات به محصولات کشاورزی جلوگیری می شود.
در این میان اگرچه تاکنون برای کنترل آفات و بیماری ها به کمک روش های غیرشیمیایی مانند کشت، کار بهینه، استفاده از ارقام مقاوم، مدیریت تلفیقی و کنترل بیولوژیک پیشرفت قابل توجهی به دست آمده اما به نظر می رسد همچنان روش کنترل شیمیایی آسان ترین و ظاهرا موثرترین روش به حساب می آید. این در حالی است که استفاده بی رویه یا ناآگاهانه از آفت کش ها مشکلات متعددی همچون مقاومت حشرات زیان آور و عوامل بیماری زا و در عین حال افزایش تاثیر حشرات نامطلوب روی حشرات مفید یا باقیمانده سموم روی محصولات را در پی دارد. توجه به کاهش استفاده از این آفت کش ها از آنجا اهمیت بیشتری می یابد که براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در حالی که استفاده از بسیاری آنها ممنوع شده است، اما هنوز در کشورهای در حال توسعه در سطح قابل توجهی مورد استفاده قرار می گیرند.
در چنین شرایطی توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی و توسعه پایدار بخش کشاورزی باعث شده سازمان حفظ نباتات کشور خواستار ایمن سازی محیط زیست و حفظ آن برای نسل های آینده شود. رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با تاکید بر این نکته از اجرایی شدن سیستم هوشمند مانیتورینگ با هدف ردیابی کامل و آنلاین سموم در مراحل واردات، تولید و توزیع محصولات کشاورزی خبر داده و افزوده است: طی سال جاری حدود ۲۴۰ هزار هکتار از اراضی تحت کشت ۱۴ محصول زراعی و باغی تحت پوشش مبارزه زیست فناورانه (بیولوژیک) قرار گرفته است.
مهندس رضا فتوحی که در نوزدهمین کنگره گیاه پزشکی ایران سخن می گفت، خاطرنشان کرد: در کشور ما مطابق آمار مصرف سم در سال زراعی ۸۶ ـ ۸۵ حدود ۲۶ هزار تن و در سال زراعی ۸۸ ـ ۸۷ حدود ۱۹ هزار و ۵۰۰ تن بوده است که با مقایسه این دو رقم شاهد کاهش ۲۵ درصدی مصرف سموم در طول ۲ سال هستیم که البته علت این کاهش شدید می تواند به عوامل بسیاری از جمله آگاهی های کشاورزان در استفاده بهینه از سموم، توجه بیشتر به مبارزه تلفیقی، افزایش بهای آفت کش ها باشد.
● لزوم توجه به روش های مبارزه غیرشیمیایی با آفات
ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه کم باران و تقریبا خشک جهان برای تولید مواد غذایی با مشکلات مضاعفی دست به گریبان است و در این میان ضعف و ناکارآمدی نظام کشاورزی و کم تجربگی کشاورزان خرده مالک هم بر این مشکلات می افزاید. این در حالی است که جلوگیری از هدر رفتن محصولات یکی از کاراترین راه ها برای تامین مواد غذایی است، چنان که بنا بر آمارها یک سوم مواد غذایی در پروسه داشت، برداشت و انبار کردن توسط آفات از بین می رود و میزان خسارت آفات در کشورهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته نسبت به کشورهای پیشرفته و صنعتی بسیار بیشتر است. در کشور ما هم اگرچه سرانه مصرف سموم شیمیایی از برخی کشورها پایین تر است، ولی مشکل اصلی در نحوه مصرف سموم است، از طرف دیگر در حال حاضر به دلیل آسان شدن ارتباطات بین کشورها و قاره ها ضمن این که تبادل اطلاعات علمی زیادتر و آسان تر شده، خطر انتقال عوامل خسارت زا هم افزایش یافته است، به طوری که در طول چند سال گذشته ورود آفاتی همچون مگس میوه در شمال، مگس انجیر آفریقایی در استان فارس روی انار و انجیر و مگس زیتون در استان های گیلان، زنجان و قزوین مشکلات فراوانی برای باغداران به وجود آورده است.
در چنین شرایطی انجام روش های مبارزه غیرشیمیایی، تلفیقی و بیولوژی و استفاده از سموم کم خطر و کم مصرف با آفات گیاهی از اهم اهداف و سیاست های سازمان حفظ نباتات کشور است . بنابراین به منظور ردیابی کامل سموم در هر یک از مراحل واردات، تولید و توزیع به صورت آنلاین این سازمان در حال ایجاد یک سیستم هوشمند مانیتورینگ سموم است که به گفته مهندس فتوحی مطالعات آن نیز انجام شده و بزودی وارد فاز اجرایی می شود.
وی در ادامه با بیان آن که در راستای بهینه سازی مصرف سموم و توسعه وبه کارگیری روش های کنترل غیرشیمیایی آفات و حفظ محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی برنامه هایی در دستور کار سازمان حفظ نباتات کشور قرار گرفته است، تاکید کرد: مهم ترین موضوع، ایجاد شبکه های مراقبت و پیش آگاهی بخش غیردولتی و آموزش و ترویج مسائل حفظ نباتات و ساماندهی کلینیک های گیاه پزشکی و شرکت های مشاوره ای و تسریع در انتقال یافته های گیاه پزشکی و ارتقای سطح دانایی و مهارت کشاورزان است. در این راستا حدود ۲ میلیون هکتار از مزارع و باغات و گلخانه های کشور در قالب بیش از ۷۵۰ کلینیک گیاه پزشکی و حدود ۴ هزار نفر فارغ التحصیل گیاه پزشک تحت نظارت قرار دارند.
موضوع مهم دیگری که اهمیت فراوان در جهت تولید محصول سالم دارد، توسعه مبارزه غیرشیمیایی و بکارگیری مواد و عوامل بیولوژیک در مزارع و باغات و گلخانه هاست که با همکاری تمام محققان و عوامل اجرایی اعم از بخش دولتی و خصوصی در ستاد و استان ها در حال انجام است که طی آن در سال ۸۹ حدود ۲۴۰ هزار هکتار از اراضی زیرکشت ۱۴ محصول زراعی و باغی تحت پوشش مبارزه بیولوژیک قرار گرفته و در حال انجام است.
● مدیریت کنترل تلفیقی آفات
اگر این نکته را بپذیریم که هدف از تلاش بشر در پیشرفت علم و دسترسی به فناوری جدید در زمینه های مختلف علمی رسیدن به زندگی بهتر و راحت تر است، هدف تحقیقات در حوزه کشاورزی و از جمله گیاه پزشکی نیز تهیه غذای کافی و سالم برای مردم سراسر جهان محسوب می شود. تهیه غذای کافی و سالم برای افراد بشر در حال حاضر مشکل جهانی و بسیار مهم است به طوری که بخش بزرگی از جمعیت جهان بویژه در قاره آفریقا غذای کافی و لازم برای گذران روزمره خود در اختیار ندارند. اما متاسفانه در کشور ما اگرچه تحقیقات گیاه پزشکی راهگشای حل برخی معضلات اساسی موجود است، ولی کاربردی کردن دستاوردهای تحقیقاتی به همکاری تنگاتنگ موسسات اجرایی نیاز دارد و نتیجه مطلوب هنگامی به دست می آید که کشاورزان و باغداران ما از آموزش کافی برای بهره گیری بهتر از دستاوردهای علمی برخوردار باشند.
در این میان به نظر می رسد توجه به افق چشم انداز این حوزه ما را قدری به آینده امیدوارتر می کند چراکه در راستای ترسیم افق ۱۴۰۴ مبنی بر تحقق اهداف دولت و استراتژی مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، اتخاذ تدابیر و شیوه های مناسب مدیریت حفظ و تولید بهینه محصولات کشاورزی در جهت کاهش آفت کش های شیمیایی و حفظ صیانت از سلامت محیط زیست و جامعه در سند ۵ ساله پنجم و در راستای اهداف کمی برنامه، پیش بینی شده ۲۵ درصد از مزارع و باغات و گلخانه های کشور تحت پوشش مدیریت کنترل تلفیقی آفات قرار گیرد.
مهندس رضا فتوحی که در اولین نشست خبری خود در سمت رئیس سازمان حفظ نباتات کشور اعلام کرده بود به مبارزات بیولوژیک در کشور ۵ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است، این بار هم با توجه به گستردگی سطوح مبارزه شیمیایی و همچنین لزوم تولید محصول سالم از دانشگاه ها و محققان خواسته است با معرفی سموم کم دوام و کم مصرف با حداقل اثرات زیست محیطی در کمیته های تخصصی سازمان به عنوان بازوی علمی و مشورتی این سازمان را یاری کنند.
آفات، بیماری ها و علف های هرز رقیبان سرسخت محصولات کشاورزی هستند و کوچک ترین غفلت از حضور آنها می تواند خسارات فراوانی به بار آورده و حتی تا صددرصد محصول را از بین ببرد. این در حالی است که براساس تحقیقات به عمل آمده با کنترل عوامل زیان آور گیاهی در مراحل مختلف تولید تا برداشت و پس از برداشت از بیش از ۳۵ درصد خسارات به محصولات کشاورزی جلوگیری می شود.
در این میان اگرچه تاکنون برای کنترل آفات و بیماری ها به کمک روش های غیرشیمیایی مانند کشت، کار بهینه، استفاده از ارقام مقاوم، مدیریت تلفیقی و کنترل بیولوژیک پیشرفت قابل توجهی به دست آمده اما به نظر می رسد همچنان روش کنترل شیمیایی آسان ترین و ظاهرا موثرترین روش به حساب می آید. این در حالی است که استفاده بی رویه یا ناآگاهانه از آفت کش ها مشکلات متعددی همچون مقاومت حشرات زیان آور و عوامل بیماری زا و در عین حال افزایش تاثیر حشرات نامطلوب روی حشرات مفید یا باقیمانده سموم روی محصولات را در پی دارد. توجه به کاهش استفاده از این آفت کش ها از آنجا اهمیت بیشتری می یابد که براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در حالی که استفاده از بسیاری آنها ممنوع شده است، اما هنوز در کشورهای در حال توسعه در سطح قابل توجهی مورد استفاده قرار می گیرند.
در چنین شرایطی توجه به اهمیت مسائل زیست محیطی و توسعه پایدار بخش کشاورزی باعث شده سازمان حفظ نباتات کشور خواستار ایمن سازی محیط زیست و حفظ آن برای نسل های آینده شود. رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با تاکید بر این نکته از اجرایی شدن سیستم هوشمند مانیتورینگ با هدف ردیابی کامل و آنلاین سموم در مراحل واردات، تولید و توزیع محصولات کشاورزی خبر داده و افزوده است: طی سال جاری حدود ۲۴۰ هزار هکتار از اراضی تحت کشت ۱۴ محصول زراعی و باغی تحت پوشش مبارزه زیست فناورانه (بیولوژیک) قرار گرفته است.
مهندس رضا فتوحی که در نوزدهمین کنگره گیاه پزشکی ایران سخن می گفت، خاطرنشان کرد: در کشور ما مطابق آمار مصرف سم در سال زراعی ۸۶ ـ ۸۵ حدود ۲۶ هزار تن و در سال زراعی ۸۸ ـ ۸۷ حدود ۱۹ هزار و ۵۰۰ تن بوده است که با مقایسه این دو رقم شاهد کاهش ۲۵ درصدی مصرف سموم در طول ۲ سال هستیم که البته علت این کاهش شدید می تواند به عوامل بسیاری از جمله آگاهی های کشاورزان در استفاده بهینه از سموم، توجه بیشتر به مبارزه تلفیقی، افزایش بهای آفت کش ها باشد.
● لزوم توجه به روش های مبارزه غیرشیمیایی با آفات
ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه کم باران و تقریبا خشک جهان برای تولید مواد غذایی با مشکلات مضاعفی دست به گریبان است و در این میان ضعف و ناکارآمدی نظام کشاورزی و کم تجربگی کشاورزان خرده مالک هم بر این مشکلات می افزاید. این در حالی است که جلوگیری از هدر رفتن محصولات یکی از کاراترین راه ها برای تامین مواد غذایی است، چنان که بنا بر آمارها یک سوم مواد غذایی در پروسه داشت، برداشت و انبار کردن توسط آفات از بین می رود و میزان خسارت آفات در کشورهای توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته نسبت به کشورهای پیشرفته و صنعتی بسیار بیشتر است. در کشور ما هم اگرچه سرانه مصرف سموم شیمیایی از برخی کشورها پایین تر است، ولی مشکل اصلی در نحوه مصرف سموم است، از طرف دیگر در حال حاضر به دلیل آسان شدن ارتباطات بین کشورها و قاره ها ضمن این که تبادل اطلاعات علمی زیادتر و آسان تر شده، خطر انتقال عوامل خسارت زا هم افزایش یافته است، به طوری که در طول چند سال گذشته ورود آفاتی همچون مگس میوه در شمال، مگس انجیر آفریقایی در استان فارس روی انار و انجیر و مگس زیتون در استان های گیلان، زنجان و قزوین مشکلات فراوانی برای باغداران به وجود آورده است.
در چنین شرایطی انجام روش های مبارزه غیرشیمیایی، تلفیقی و بیولوژی و استفاده از سموم کم خطر و کم مصرف با آفات گیاهی از اهم اهداف و سیاست های سازمان حفظ نباتات کشور است . بنابراین به منظور ردیابی کامل سموم در هر یک از مراحل واردات، تولید و توزیع به صورت آنلاین این سازمان در حال ایجاد یک سیستم هوشمند مانیتورینگ سموم است که به گفته مهندس فتوحی مطالعات آن نیز انجام شده و بزودی وارد فاز اجرایی می شود.
وی در ادامه با بیان آن که در راستای بهینه سازی مصرف سموم و توسعه وبه کارگیری روش های کنترل غیرشیمیایی آفات و حفظ محیط زیست و توسعه پایدار کشاورزی برنامه هایی در دستور کار سازمان حفظ نباتات کشور قرار گرفته است، تاکید کرد: مهم ترین موضوع، ایجاد شبکه های مراقبت و پیش آگاهی بخش غیردولتی و آموزش و ترویج مسائل حفظ نباتات و ساماندهی کلینیک های گیاه پزشکی و شرکت های مشاوره ای و تسریع در انتقال یافته های گیاه پزشکی و ارتقای سطح دانایی و مهارت کشاورزان است. در این راستا حدود ۲ میلیون هکتار از مزارع و باغات و گلخانه های کشور در قالب بیش از ۷۵۰ کلینیک گیاه پزشکی و حدود ۴ هزار نفر فارغ التحصیل گیاه پزشک تحت نظارت قرار دارند.
موضوع مهم دیگری که اهمیت فراوان در جهت تولید محصول سالم دارد، توسعه مبارزه غیرشیمیایی و بکارگیری مواد و عوامل بیولوژیک در مزارع و باغات و گلخانه هاست که با همکاری تمام محققان و عوامل اجرایی اعم از بخش دولتی و خصوصی در ستاد و استان ها در حال انجام است که طی آن در سال ۸۹ حدود ۲۴۰ هزار هکتار از اراضی زیرکشت ۱۴ محصول زراعی و باغی تحت پوشش مبارزه بیولوژیک قرار گرفته و در حال انجام است.
● مدیریت کنترل تلفیقی آفات
اگر این نکته را بپذیریم که هدف از تلاش بشر در پیشرفت علم و دسترسی به فناوری جدید در زمینه های مختلف علمی رسیدن به زندگی بهتر و راحت تر است، هدف تحقیقات در حوزه کشاورزی و از جمله گیاه پزشکی نیز تهیه غذای کافی و سالم برای مردم سراسر جهان محسوب می شود. تهیه غذای کافی و سالم برای افراد بشر در حال حاضر مشکل جهانی و بسیار مهم است به طوری که بخش بزرگی از جمعیت جهان بویژه در قاره آفریقا غذای کافی و لازم برای گذران روزمره خود در اختیار ندارند. اما متاسفانه در کشور ما اگرچه تحقیقات گیاه پزشکی راهگشای حل برخی معضلات اساسی موجود است، ولی کاربردی کردن دستاوردهای تحقیقاتی به همکاری تنگاتنگ موسسات اجرایی نیاز دارد و نتیجه مطلوب هنگامی به دست می آید که کشاورزان و باغداران ما از آموزش کافی برای بهره گیری بهتر از دستاوردهای علمی برخوردار باشند.
در این میان به نظر می رسد توجه به افق چشم انداز این حوزه ما را قدری به آینده امیدوارتر می کند چراکه در راستای ترسیم افق ۱۴۰۴ مبنی بر تحقق اهداف دولت و استراتژی مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، اتخاذ تدابیر و شیوه های مناسب مدیریت حفظ و تولید بهینه محصولات کشاورزی در جهت کاهش آفت کش های شیمیایی و حفظ صیانت از سلامت محیط زیست و جامعه در سند ۵ ساله پنجم و در راستای اهداف کمی برنامه، پیش بینی شده ۲۵ درصد از مزارع و باغات و گلخانه های کشور تحت پوشش مدیریت کنترل تلفیقی آفات قرار گیرد.
مهندس رضا فتوحی که در اولین نشست خبری خود در سمت رئیس سازمان حفظ نباتات کشور اعلام کرده بود به مبارزات بیولوژیک در کشور ۵ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است، این بار هم با توجه به گستردگی سطوح مبارزه شیمیایی و همچنین لزوم تولید محصول سالم از دانشگاه ها و محققان خواسته است با معرفی سموم کم دوام و کم مصرف با حداقل اثرات زیست محیطی در کمیته های تخصصی سازمان به عنوان بازوی علمی و مشورتی این سازمان را یاری کنند.
نظرات شما عزیزان:
????????: کشاورزی سالم تر, محصولات بهتر, ,
